Na czym polega pielęgnacja stóp cukrzyka?

Zabieg przeznaczony jest dla diabetyków. Stanowi element profilaktyki stopy cukrzycowej, a także w przypadku regularnych wizyt umożliwia kontrolę stanu stóp i ewentualne wychwycenie niepokojących zmian, które mogą prowadzić do powstania owrzodzeń.

Obejmuje:

•  fachowe skrócenie i oszlifowanie paznokci,

•  usunięcie skórek,

•  oczyszczenie wałów paznokciowych,

•  usunięcie zrogowaceń – modzele, nagniotki,

• zaopatrzenie paznokci z tendencją do wrastania.

Co to jest stopa cukrzycowa?

Stopa cukrzycowa to „zakażenie, owrzodzenie i/lub destrukcja głębokich tkanek stopy spowodowane uszkodzeniem nerwów obwodowych lub naczyń stopy u chorego na cukrzycę, zlokalizowane poniżej kostki”.

Wyróżnia się trzy typy stopy cukrzycowej:

– neuropatyczy – 62 %

– naczyniowy – 13 %

– mieszany (cechy charakterystyczne dla neuropatii i niedokrwienia) – 25%

Stopa cukrzycowa neuropatyczna

jest konsekwencją upośledzenia unerwienia stopy. Charakterystyczną cechą tego typu jest obniżona lub całkowita utrata czucia (bólu, temperatury i wibracji). Chory nie odczuwa bólu związanego z niewygodnym obuwiem czy obecnością ostrego przedmiotu w bucie.

Wyróżnia się 3 grupy czynników powodujących uszkodzenie skóry:

•  czynniki termiczne (kąpiele w gorącej wodzie, stosowanie termoforów, poduszek elektrycznych),

•  czynniki mechaniczne (niewłaściwe skracanie paznokci),

•  chemiczne (silnie złuszczające maści, plastry na odciski).

Stopa cukrzycowa niedokrwienna

spowodowana jest miażdżycą tętnic i tętniczek oraz zmianami stwardnieniowymi i zwyrodnieniowymi dużych naczyń krwionośnych. Do charakterystycznych cech stopy niedokrwiennej należą:

• zimna, sucha, lśniąca, napięta i gładka skóra,

•  zanik owłosienia,

•  zanik podskórnej tkanki tłuszczowej,

•  hiperkeratoza paznokci,

•  brak tętna na tętnicy grzbietowej lub piszczelowej,

•  nocne bóle spoczynkowe.

Dlaczego pielęgnacja stóp przez diabetyków jest taka ważna?

Nawet niewielkie uszkodzenie ciągłości skóry może być przyczyną trudno gojącego się owrzodzenia, a w najgorszym wypadku amputacji kończyny. Dodatkowym czynnikiem ryzyka są zmiany w konstrukcji stopy – postępująca neuropatia powoduje zanik receptorów nerwowych w mięśniach, a co za tym idzie zaburzenie budowy anatomicznej stopy i nieprawidłowe obciążenie struktur stopy. Swoistą cechą typu neuropatycznego ZSC jest sucha skóra oraz owrzodzenie otoczone modzelem tworzące się w miejscu największego ucisku.

Zadaniem podologa jest regularne usuwanie modzela u pacjentów z ZSC, gdyż oddziałuje on na stopę jak „kamień w bucie” – uciska głębiej położone tkanki i może być czynnikiem rozpoczynającym tworzenie się trudno gojącej się rany.

Jak wygląda specjalistyczny zabieg podologiczny u cukrzyków?

 Procedura przyjęcia pacjenta chorującego na cukrzycę jest następująca:

•  szczegółowy wywiad podologiczny,

•  sprawdzenie tętna na tętnicy grzbietowej stopy,

• dokładna obserwacja stóp pacjenta z uwzględnieniem paznokci, przestrzeni międzypalcowych i podudzi,

• przeprowadzenie zabiegu podologicznego z użyciem wyłącznie wysterylizowanych lub jednorazowych narzędzi,

• zastosowanie indywidualnie dobranego preparatu pielęgnacyjnego,

• szczegółowa edukacja pacjenta odnośnie właściwej pielęgnacji, profilaktyki stopy cukrzycowej, zaleceń dotyczących życia codziennego oraz uświadomienie o konsekwencjach nieodpowiedniej pielęgnacji stóp.